بررسی جایگاه منفعت در مکتب سودگرایی و آموزه های اخلاقی اسلام (با تأکید برآرای جان استوارت میل و علامه طباطبایی)

thesis
abstract

سودگرایی اخلاقی یکی از نظریه های نام آشنای حوزه ی اخلاق هنجاری به شمار می-آید که دیر زمانی است در فهرست مکاتب فلسفی، به عنوان یک نظام اخلاقی تأثیرگذار و کارآمد، خودنمایی می کند و ذائقه ی فلسفی بسیاری را به خود مجذوب ساخته است. از مفاهیم بنیادین این نظریه، «مفهوم سود و منفعت» می باشد که این تحقیق درصدد برآمده تا با بررسی جایگاه این اصطلاح در آرای اخلاقی دو فیلسوف برجسته- جان استوارت میل و علامه محمدحسین طباطبایی- به تبیین وجوه اشتراک و افتراق آن در قالب سئوالات اساسی بپردازد. بر این اساس، استوارت میل با تحلیلی لذت گرایانه از مفهوم منفعت، آن را شالوده ی ارزش های اخلاقی معرفی می کند و معیار فعل اخلاقی را سود و زیان عمومی می داند. در مقابل، علامه طباطبایی با تحلیلِ روان شناختی- فلسفی، انسان را موجودی «استخدام گر» توصیف می دارد و بر این باور است که دین و آموزه های آن می تواند رابطه ی میان منفعت شخصی و منفعت اجتماعی را تبیین کند و تعارض آن را اعتدال -بخشد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

جان استوارت میل: فایده‌گرای عمل‌محور یا قاعده‌محور؟

در این مقاله، از تفسیر قاعده‌محورانه از فایده‌گرایی جان استوارت میل دفاع می‌کنیم. ابتدا اندکی این دوگانة متأخر و جدید در فلسفة اخلاق فایده‌گرایی را توضیح می‌دهیم. فایده‌گرایان به دو دستة کلّی قاعده‌محور و عمل‌محور تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی متأخر است، ولی به نظر ما فایده‌گرایی میل نیز از نوع قاعده‌محور است. او اصل فایده را نه مستقیم و بی‌واسطه که با وساطت قواعد به میدان عمل می‌آورد و فقط در ه...

full text

مبانی اخلاقی خودگروی هابز و دیگرگروی جان استوارت میل

در بین نظریات متعددی که در طول تاریخ مطالعات فلسفه ی اخلاق پیرامون تبیین و تفسیر مسائل اخلاقی آدمیان مطرح شده اند و گاها طرف داران فراوانی هم داشته اند، می توان از دو نظریه ی اخلاقی نتیجه گرا یعنی نظریه ی خودگروی و نظریه ی اخلاقی دیگرگروی (سودگروی) نام برد. خودگروی معتقداست تنها کسب لذت و رفع الم شخصی است که مشخص کننده ی خوبی وبدی یک فعل معین می شود. در مقابل، نظریه ی سودگروی، از آن جا که مبتن...

نقد اصل ابداعی حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای جان استوارت میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر

هدف: هدف از انجام این پژوهش، نقد اصل ضرر حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر بود. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مضمون‌کاوی بوده است. یافته‌ها: در دیدگاه میل، بحث از وظیفة قلمرو کارایی اصل ضرر را نشان می‌داد. تربیت اخلاقی در این دیدگاه بسته به اینکه رفتار فرد به حقوق و آسایش دیگران زیان می‌زند یا نه، متفاوت بوده و مؤلفه‌های دخیل در این تربیت، عدالت و تدبیر بودند. ب...

full text

بررسی انتقادی سودگرایی میل

چکیدهسودگرایی یکی از تأثیرگذارترین مکاتب اخلاقی است که توسط جان استوارت میل به اوج اعتبار خویش رسید؛ هرچند میل سودگرایی را ابداع ننمود اما تفسیری جاودان از آن ارائه کرد و با اصلاحات و نوآوری هایی که در سودگرایی بنتام بوجود آورد فایده گرایی بنتام را که زیر تیغ انتقادات شدیدی قرار داشت تعدیل نمود و به انتقادات بسیاری پاسخ داده و سودگرایی را احیاء کرد.این اصلاحات و نوآوری ها گاه در اصول و در موارد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023